Wat doe je als leerlingen elkaar uitschelden voor janet, homo, pede etc.
Janet is één van de meest gebruikte scheldwoorden onder jongeren. Veel jongeren zien dit niet meer als een scheldwoord maar als een “normaal” onderdeel van hun taalgebruik. Daarom weten leerkrachten niet altijd goed hoe ze hierop moeten reageren. Het woord janet heeft echter (bijna) nooit een positieve betekenis. Je zal bijvoorbeeld niet snel iemand horen zeggen: “Wow je hebt mooie janettensneakers aan!”
Niet reageren zorgt voor een groter onveiligheidsgevoel onder LGBTI personen (holebi, transgender en intersekse personen) die dit taalgebruik horen (Schoolklimaatenquête çavaria 2017).
Toch wil je als leerkracht niet als een politieagent door de school lopen en soms heb je ook gewoon weinig tijd om uitgebreid te reageren. Hier zijn een aantal tips die je kan toepassen.
Tip 1: Reageer altijd
Als leerlingen het woord janet (of een gelijkaardig woord) gebruiken op een negatieve manier of als grap, reageer altijd. Dat kan heel erg kort en hoeft niet altijd zwaar bestraft te worden.
Bijvoorbeeld:
- Gasten, het is niet nodig om elkaar janet te noemen op deze manier.
- Wij gebruiken het woord homo hier niet als scheldwoord dus let een beetje op je taal oke?
Hiermee geef je als team consequent aan dat je LGBTI negatief taalgebruik niet tolereert. Het zal soms aanvoelen dat dit weinig effect heeft, maar als iedereen consequent is, geef je wel een duidelijke boodschap mee.
Je doet dit trouwens niet enkel om de leerlingen die dit doen aan te spreken, je doet dit ook om leerlingen en leerkrachten die dit taalgebruik horen en zelf LGBTI zijn een veiliger gevoel te geven.
Tip 2: Bij het doelbewust uitschelden is meer nodig dan enkel reageren
Als een groepje leerlingen of 1 leerling een andere leerling doelbewust aan het uitschelden is voor vuile janet etc. dan is enkel aangeven dat dit niet oké is niet voldoende. Neem dan de persoon of het groepje apart en volg de regels die er binnen de school zijn omtrent pestgedrag. Enkel bestraffen is niet de meest productieve manier van werken. Zorg ervoor dat een leerlingbegeleider het gesprek met de leerling(en) kan aangaan. Denk ook na over herstelgericht werken.
Tip 3 Praat erover met je collega’s.
Als je merkt dat een bepaalde groep telkens opnieuw over de grens gaat op het vlak van taalgebruik en/of gedrag. Praat erover met collega’s die les geven aan de leerlingen in de desbetreffende klas. Als er een norm ontstaat binnen een klas dat het oké is om elkaar uit te schelden voor janet/homo etc. dan is het aan te raden om hier eens een gesprek over te hebben. (Daarover meer bij tips om het gesprek aan te gaan)
