Dé manier om interactie te creëren in je workshop, is ruimte te voorzien voor vragen van leerlingen. Je kan dit op verschillende manieren doen:
- Vlak na een eventueel persoonlijk verhaal
- De leerlingen mogen gedurende ganse workshop vragen stellen
- Je voorziet op het einde van de workshop tijd en ruimte voor vragen
- Je laat de leerlingen anonieme vragen stellen en beantwoordt deze doorheen de workshop.
De anonieme vragen-ronde
Deze werkvorm wordt vaak redelijk in het begin gedaan maar kan op zich ook als afsluiter. Hij geeft leerlingen de kans om zaken aan te halen die ze hopen dat beantwoord worden, die nog niet ter sprake zijn geweest of om vragen te stellen die zij niet zomaar publiekelijk durven formuleren.
Je zet de leerlingen los van elkaar en vertelt hen dat je hen enkele thema’s gaat geven waarrond ze eens moeten nadenken en waarover ze eventueel nog een vraag kunnen formuleren.
Deze vraag mag een technische kennisvraag zijn die men aan de begeleider wil stellen, maar het kan ook dat je de mening van de klas over een bepaald onderwerp wil vragen. In dat geval zal de begeleider de vraag in de groep gooien.
Maak de leerlingen vooraf goed duidelijk dat ze elke vraag mogen stellen zolang ze maar ernstig bedoeld is. Alles kan dus. Als het over een open vraag aan de rest van de klas gaat, mag de klas natuurlijk ook weigeren te antwoorden.
Als begeleider lees je best de briefjes die binnensijpelen al eens goed door en probeer je terugkomende vragen wat te clusteren. Je kan je programma hier een stuk aan aanpassen, op het einde kan je dan nog de thema’s of vragen overlopen die tijdens de workshop nog niet aan bod kwamen.
Vermijd de vragen 1 per 1 te overlopen. Dit vertraagt de workshop sterk.
Als er gêne is om een vraag vanuit de groep te beantwoorden (ook al is het een ernstige vraag die ter zake doet), kan het helpen als jij als begeleider de eerste stap zet. Dit (meestal) niet door je eigen seksleven te vertellen maar wel door aan te geven hoe jij daar op die leeftijd tegen aankeek, door cijfermateriaal te geven, door met een luchtige, relativerende opmerking het taboe rond bepaalde opmerkingen te doorbreken.
Je kan met deze werkvorm ook het initiatief starten (het verzamelen van de vragen) en op het einde zelf nog even checken of alles werd beantwoord, wat nog niet aan bod kwam kan je dan nog doen.
De onvermijdelijke seksvragen
De kans is groot dat leerlingen vragen zullen hebben over seks. “Hoe vrijen twee mannen of twee vrouwen met elkaar?” Soms zijn de vragen specifieker: “Komen lesbiennes niet iets te kort in hun seksleven?” of “Doet het niet altijd veel pijn als homo’s vrijen?”, “Hebben bi’s altijd seks met een man en een vrouw tegelijkertijd?”. Als leerlingen eenmaal op dreef zijn, zijn de vragen osms niet te stoppen.
Natuurlijk mogen ze vrgen stellen over seks. Dat hoort erbij. Je bent niet verplicht te antwoorden op vragen die over jouw persoonlijke seksuele ervaringen gaan. Tenslotte heeft dat weinig informatieve waarde. Je kunt wel algemene dingen vertellen over seks tussen holebikoppels of transgenders. Je mag alles gerust bij naam noemen. Verbloemende termen zijn oerbodig. Gedetailleerde info over de technische aangelegenheden van het vrijspel, hoeven dan weer niet.
Een mogelijke invalshoek kan zijn: “Vaak gaan mensen ervan uit dat seks tussen twee vrouwen of twee mannen fundamenteel anders is dan heteroseks. Natuurlijk zijn er verschillen, want je heb beide hetzeklfde lichaam, maar er is ook veel gelijk. Vrijen doe jem et heel je lichaam, dat is voor holebi’s niet anders dan voor hetero’s. Mensen denken nogal eens dat je geen fijne seks kunt hebben als er geen penis en vagina bij te pas komt. De ideeën over leuke seks stellen penetratie dikwijls centraal. Je kunt veel meer doen tijdens het vrijen dan dat. Ten eerste is penetratie niet nodig om van seks te kunnen genieten, niet voor een man en niet voor een vrouw. Ten tweede kunnen mannen elkaar ook penetreren. Net zaols twee vrouwen dat kunnen, met hun vingers of seksspeeltjes zoals een dildo of een vibrator. Alles wat hetero’s doen in bed, kunnen twee mannen of twee vrouwen ook.”
Op die manier geef je heel veel informatie over hoe holebi’s seks kunnen hebben, zonder veel details te vertellen en zonder over je persoonlijk seksleven te spreken.
Vijandige vragen of opmerkingen
Het kan altijd gebeuren dat één of meerdere mensen uit de groep, moeilijkheden hebben met het holebit- en transgenderhema. Gepast en kordaat reageren, is de boodschap. Je hebt het absolute recht om beleefd en correct behandeld te worden. Wanneer iemand je uitscheldt of ronduit onbeleefd is, mag je daar zeker op reageren. Leerlingen mogen hun mening geven, maar beleefd.
Bij de rubriek ‘specifieke opmerkingen’ lees je hoe je op negatieve reacties kunt ingaan.
Let er wel op dat je nooit iemand persoonlijk aanvalt en altijd rustig blijft. Als iemand voortdurend het gesprek blijft storen, kun je dat negeren en erop aandringen dat je wil dat het rustig is. Ook al maakt dat je wat zenuwachtig: laat nooit merken dat je onzeker bent. Je blijft natuurlijk jezelf, maar onthoud altijd dat jij het gesprek leidt.
Gouden tip: de boemerangvraag
Met een boemerangvraag stel je de vraag van een leerling terug aan de groep. Je laat dus de groep de vraag beantwoorden. Het voordeel is dat op die manier leeftijdsgenoten deze vraag beantwoorden. Stuur wel bij indien er incorrecte informatie wordt gegeven. Het stellen van een boemerangvraag kan zo de groep stimuleren tot discussie.
- ‘Is dat zo’?
- ‘Klopt het dat…?’
- ‘Wat denken jullie?’